Czy motocykl to samochód osobowy, czyli o interpretacji przepisów o podatku dochodowym

Tak w przypadku nowych firm, jak i tak zwanych małych podatników zastosowanie znajduje prawo do amortyzacji jednorazowej. W praktyce oznacza ono możliwość zaliczenia wydatków poniesionych w celu nabycia lub wytworzenia środków trwałych do kosztów uzyskania przychodu. Odbywa się to w formie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, co jest istotną zmianą, w innym wypadku byłby to bowiem odpis rozłożony w czasie. Okazuje się jednak, że nie mówimy wcale o preferencji bezwarunkowej, nie znajduje ona bowiem zastosowania między innymi wówczas, gdy mamy do czynienia z samochodami osobowymi. W tym miejscu napotykamy zresztą na poważny problem, właśnie w ten sposób urząd skarbowy klasyfikuje bowiem… motocykle.

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą sięgają po zróżnicowane środki transportu. Co do zasady, w momencie, w którym służą one firmie, należy kwalifikować je jako środki trwałe. Ma to swoje konsekwencje, o ile bowiem wydatki przeznaczone na ich nabycie lub wytworzenie można uznawać za koszty uzyskania przychodu, ma to miejsce jedynie w czasie, mówimy bowiem o środkach podlegających amortyzacji. Niektórzy podatnicy mogą jednak skorzystać z przywileju pozwalającego na przyspieszenie procesu, który wydatki związane z wytworzeniem lub nabyciem środków trwałych zalicza do kosztów. Właśnie tak działa jednorazowy odpis amortyzacyjny. Stosując pewne uproszczenia można przyjąć, że stosowne przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dopuszczają możliwość, aby podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności oraz mali podatnicy mieli szansę na dokonanie jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych. Tu warto podkreślić, że dotyczy to środków trwałych zaliczanych do grup od 3 do 8. W tym miejscu napotykamy na pierwsze trudności.

Grupa siódma klasyfikacji środków trwałych zwraca na siebie szczególną uwagę, obejmuje bowiem środku transportu. Ustawodawca zastrzegł przy tym, że omawiane rozwiązanie nie obejmuje samochodów osobowych. Może się wydawać, że w odniesieniu do motocykli i samochodów ciężarowych preferencja obowiązuje nadal, przepisy szczegółowe mówią jednak co innego. Świadczy o tym między innymi interpretacja indywidualna, którą 25 marca 2016 roku otrzymał podatnik zwracający się do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (ITPB1/4511-1/16/PSZ). Sam podatnik zwrócił uwagę na to, że motocykl jest pojazdem samochodowym zgodnie z przepisami ustawy prawo o ruchu drogowym, skoro jednak w Klasyfikacji Środków Trwałych został ujęty w pozycji odrębnej od tej, która przysługuje samochodom osobowym, nie powinno się go utożsamiać z tą grupą pojazdów. W praktyce oznacza to, że powinno mu przysługiwać prawo do jednorazowej amortyzacji. Organ odpowiedzialny za wydanie interpretacji pominął jednak Klasyfikację Środków Trwałych skupiając się na tej definicji samochodu, którą prezentuje zarówno prawo o ruchu drogowym, jak i sama ustawa podatkowa.

W tym przypadku miano takie przysługuje każdemu pojazdowi samochodowemu, którego masa nie przekracza 3,5 tony i który jest konstruktywnie przeznaczony do tego, aby przewozić nie więcej niż 9 osób. Oczywiście, mamy do czynienia z wyjątkami od tej definicji, dotyczą one jednak pojazdów: a) z otwartą częścią przeznaczoną do przewożenia ładunków, b) posiadających tylko jeden rząd siedzeń oddzielony ścianą lub przegrodą o trwałym charakterze od części przeznaczonej do transportowania ładunków, c) klasyfikowanych jako vany lub pojazdy wielozadaniowe, d) wyposażonych w kabinę kierowcy z jednym rządem siedzeń i nadwozie, które jest przeznaczone do przewozu ładunków i stanowi oddzielny konstrukcyjnie element pojazdu, e) niektórych pojazdów specjalnych. Ostatni wyjątek jest przewidziany dla innych pojazdów samochodowych, które dla celów VAT są postrzegane jako „nieosobowe”, czego dobrym przykładem mogą być choćby samochody pogrzebowe.

Dla omawianej interpretacji kluczowe znaczenie miała definicja pojazdu samochodowego, którą możemy znaleźć w ustawie prawo o ruchu drogowym. W tym przypadku za pojazd samochodowy uznano pojazd silnikowy z konstrukcją pozwalającą na jazdę z prędkością przekraczającą 25 kilometrów na godzinę. I ta definicja zakłada pewne odstępstwo, dotyczy ono jednak wyłącznie ciągnika rolniczego. W tym miejscu konieczne jest przytoczenie definicji zastosowanej w ustawie prawo o ruchu drogowym, która odnosi się do motocykla. Motocykl jest w niej definiowany jako pojazd samochodowy z silnikiem spalinowym, którego pojemność skokowa przekracza 50 centymetrów sześciennych, zarówno dwukołowy, jak i wyposażony w boczny wózek (w tym i pojazd trójkołowy pod warunkiem, że koła są rozmieszczone symetrycznie). Interpretacja przewiduje, że każdy pojazd wyposażony w silnik to pojazd silnikowy, a jeśli jedno prędkość może przekraczać 25 kilometrów na godzinę, nie można definiować go inaczej niż jako pojazd samochodowy. Nie da się ukryć, że możliwości stwarzane przez motocykl pozwalają jego właścicielowi na jazdę przekraczająca wspomnianą prędkość. Nie jest to ani motorower, ani ciągnik rolniczy, zgodnie z ustawą prawo o ruchu drogowym mamy więc w jego przypadku do czynienia z pojazdem samochodowym i właśnie ta definicja znajduje zastosowanie na potrzeby podatku dochodowego. Co za tym idzie, jednorazowa amortyzacja nie ma do niego zastosowania bez względu na to, jak nieracjonalne by się to nam wydawało.